Video oyunları ve sosyal medya kullanımındaki artış, sigara kullanımındaki düşüşü tetikledi.
Senelik olarak gerçekleştirilen “Amerikalı Gençlerin Geleceğini İzleme Anketi”ne göre, Video oyunları alkol ve uyuşturucu bağımlılığını azaltıyor. Amerikan gençleri kendilerinden önceki nesillere kıyasla daha az sigara, içki ve uyuşturucu kullanıyor.
1975 yılından beri anketi gerçekleştiren Michigan Üniversitesi, Sosyal Araştırmalar Enstitüsü’nden Lloyd Johnston ve uzmanlara göre Video oyunları ve sosyal medya kullanımında ki artış, sigara kullanımındaki düşüşü tetikledi. Sigara kullanımda ki düşüş ise alkol ve uyuşturucu kullanımında ki genel düşüş üzerinde etkili oldu.
Johnston’a göre sigara diğer yasadışı faaliyetlere “geçit” görevi görüyor ve sigara içme oranlarının düşmesi daha az sayıda gencin alkol ve uyuşturucu kullanmasını sağlıyor. Bu arada zamanını video oyunlar ve sosyal medya ile geçiren gençler zararlı ortamlardan daha çok uzak duruyor ve oyun içi alkol kullanımının gençleri bilinçlendirici şekilde sunulmasınında etkili oluyor.
Ulusal Uyuşturucu Madde İstismarı Enstitüsü Direktörü Nora Volkow’a göre sosyal medya kullanımı ve video oyunları, bugünün gençleri üzerinde evde daha fazla zaman geçirme etkisi yaratarak alkol ve uyuşturucu kullanımında akran baskısını azaltıyor olabilir. Gençlerinin dikkatlerin bu yönde gelişmesi, madde kullanımının gelişebileceği sosyal ortamların azalmasına sebebiyet veriyor olabilir. Konu üzerinde yeterli akademik çalışma bulunmadığını açıklayan Volkow, çalışmaların gelecek nesiller için önemli olacağını vurguluyor.
MMORPG ve eSpor oyunlarının da hayatımıza girmesi ile beraber daha çok saatini bilgisayar başında geçiren gençler oyunlarda başarılı olmak için zekalarını daha çok kullanmak ve reflekslerini en iyi durumda tutmaya özen gösteriyorlar bu da gençleri kendilerini yavaşlatacak alkol ve uyuşturucu gibi maddelerden uzak tutuyor.
Buna karşın video oyunlarda alkol ve uyuşturucu maddelerin yer aldığını görüyoruz. Ancak bu maddelerin oyun içi kullanımları genellikle bizi zor durumda bırakıyor.
Fallout oyununda kontrol ettiğiniz karakterin zaman zaman iyileşmek için alkol kullanmak zorunda kaldığını deneyimlemişsinizdir. Ancak iyileştirme görevi gören alkol, aynı zamanda karakterinizin çeşitli yeteneklerini bloke ederek ya da minimuma indirerek yarattığı iyileşme etkisi yanında bir takım dezavantajlar getirir. Karakterin nişancılık, savunma, hareket etme, refleks gibi yetenekleri belli bir süre için sınırlanır ve her yara aldığınızda iyileşmek için alkol kullanırsanız karakter bir süre sonra bağımlı durumuna gelir ve genel yeteneklerinde düşüş yaşanır.
This War of Mine oyununda ise alkol daha farklı amaçla kullanılıyor. Savaşın ortasında bir şehirde hayatta kalmaya çalışan karakterler alkol kullandıklarında mutluluk seviyesi yükselir. Ancak daha ‘işlevsiz’ karakterler hâle gelirler. Alkolün günlük sorunlardan kaçış için kullanıldığı bu örnekte sunulduğu gibi anlık olarak mutlu olsanızda sorun var olmaya devam eder ve siz o arada savunmasız kalırsınız.
The Red Strings Club adlı ‘cyberpunk’ oyununda ise alkol kullanımı karakterinizin ruh haline doğrudan etki eder. Öngörülmeyen bu etkiler oyunu doğrudan etkilemese bile belirli bir süre için oyuncuya sıkıntı yaşatır.
Grand Theft Auto, Red Dead Redemption ve Sea of Thieves gibi oyunlarda ise alkol sizi komik hatta utanç verici duruma düşüren sahneler yaşanmasına yol açar. Anket çalışmaları sırasında oyuncular bu sahnelerin alkolden uzak durmak için etken olduğunu söylemişler.
Oyun geliştiricileri her ne kadar alkol ve benzeri maddeleri oyun içeriğine dahil etseler bile alkolün etkilerini genellikle kötü olarak gösterir ve özendirici olmamaya çalışır. Tam aksine alkolün zararlı yönlerini ve bağımlılık yapıcı etkisini öne plana çıkartır. Hatta alkolik olarak bilinen karakterlerin bu özelliğini kötü özellikler arasına katar. Bioshock oyunu örneğinde olduğu gibi alkol iyileştirici bir etkiye sahip olsa da geliştirici ekip oyunun baş karakteri Booker DeWitt’in alkol bağımlılığını bir sorun olarak göstermekten geri durmamıştır.
Geliştiriciler üzerlerinde ki sosyal sorumluluk yükünün ve oyuncuları olan genç kitlenin verdikleri mesajlardan ne kadar etkilenebileceklerinin farkındalar. Oyun içinde yer alan şiddet öğeleri dahi iddia edildiğinin aksine özendirici olarak sunulmaz. Hatta şiddet dürtüsü oyun içinde törpülenen gençler, günlük yaşantılarında çok daha sakin ve sabırlı olmaktadırlar. MMORPG oyunlarında level kasmanın ne kadar zor ve uzun süreç olduğunu tüm oyuncular bilir. Bu oyunları oynayan oyuncular günlük hayatın zorluklarına karşı daha sabırlı ve çözüm odaklı yaklaşır daha planlı hareket ederler. Başarılı oyuncuların uzun vadede başarılı birer öğrenci ve iş adamı olduğunu da görürsünüz. Problem çözme yetisi, takım oyununa uyum, sabır, planlı hareket etmek gibi yetenekleri gelişen oyuncular bulundukları clan ve server içerisinde sosyal bağlantı kurarak bir araya gelme organizasyon içerisinde görev alma ve yönetme gibi becerileri de zamanla kazanarak gündelik yaşamda başarılı hale gelir.
Yazar: Umut Kurt
